MILITANTEA

Josetxo militantea zen. Lehendabiziko semea, bi gaztetxo haren aita eta ama. Bi amatxi eta aitatxi bi estatusa estreinatzen. Anitz bestatua izan zen iaio berria eguberriak baitziren. Ospitalera arreba ttikia ezagutzera eraman zuen aitak, bi urte eginak zituen mutikoak ordurako. Aitak automobila erosi eta asteburutan beti parrandan xarmantki ibiltzen zen familia. Zoriontsuak zirela uste zuten inguruan, itxura ona ematen baitzuten. Zazpi urte zituen mutikoak aitak etxetik alde egin zuenean. Ama, jostuna beti lanean; diruz doi-doi, finitu ziren fantasiak. Hasieran asteburutan joaten ziren anai arrebak aitarekin, baina hark automobila galdu zuenean ea ez zuten ikusten. Ongi ikasten zuen ikastolan, eta kirola anitz maite zuen. Egokitzapen sozial aldetik integratua. Erraz egiten zen giro gehienetara.

Ez zekien noiztik zen militantea; zergatik ere. Horrela suertatu zelako nonbait. Herri ttiki batean sortu eta bizi zen. Ikastolan hasi berria zen diktadorea hil zenean. Kartel eta pintadaz betetako kaleetan jolastu zuen lagunekin estreinako aldiz. Oraindik galtza motzetan, ez zen oroitzen noiz jarri zuen estreinako kartela; ezta nork manatu zion paratzea ere: edo? oroitzen zen, baliteke lehendabiziko aldi hartaz oroitzea, baina handik aitzina galdu zuen kontua. Haren bizia goiz makurtu zen, eta gibelat egiteko aukerarik gabeko bidean sartu. Taldearen hasierako ekintza inozoak, hagitz goraipatuak izan zirelarik; udal etxean pleno bat orroka lehertu, edo ikurrin erraldoi bat herriko harresian jarri, balentria handia zen hamalau urteko mutiko kozkorrentzako.

Josetxo ama eta arrebarekin bizi zen. Institutuan fundamentu handirik ez zuen egin, eta amak ofizio bat ikasteko lanbide heziketetara zuzendu zuen, eta mekanikari ikasten hasi zen. Ama maite zuen, baina ezin zitzaion mintzo, ezin zion bere bihotza ireki, eta bien artean harresi bat sortu zen. Mutila berez irekia eta alaia, iheskor eta betizua bihurtu zen. Aspaldi ikasi baitzuen bere ekintzen berri ez ematen. Bakarrik eraman beharreko zama zen, beraz, pisu handiko zama hura. Beti bakarrik, egunkaria besapean betiko tabernara, taberna ilun eta zaratatsu hartan, betiko diskoak dezibel gorenean. Betiko lagunak han, janzkera kolorebakarrekoak, denak berdin. Ele gutxiko taldea zen berea, ea silababakarrekoa. Arbasoen herria askatzeko hautatuak izan ziren; pribilegio handia, aitzindariak ziren. Koktel Molotov usaina hordigarria zitzaien, zakar-ontzien suekin kitzikatzen zirelarik.

Ipar Aldera joan zen lehendabiziko aldi hartan, iraultza buruak ezagutu zituen eta haien onespena hartu, pistola eman baitzioten. Hemezortzi urte bete berria zen Josetxo, eta bizarraren egiteko komando buru egin zuten. Hiru ziren talde kide, txosten bat eskuratu zieten automobil azpian lehergailuak jartzen ikasteko, eta ekintzak burutzeko azpiegitura zuten ezagutu. Automobilak ebatsi, matrikula faltsuak lortu, produktu kimikoak...

Biziak baditu bere legeak, eta ez gara beti gure buruaren jabe. Baina hori oraindik ez zekien Josetxok neska berri bat ezagutu zuenean. Era bat aparta, orduraino ezagutu zuen neskarik politena, atseginena, alaia eta berba onekoa. Sagardotegi batean gertatu zen, bakailao tortilla eta idi txuleta mahai berearen bueltan dastatu zuten. Maialen zuen izena: neskaren lurrin freskoa, haren begien distira, haren ilearen urre kolorea...ezezaguna, berria, egiten zitzaion; neskaren atentzio osoa zeukan, eta horrek mutila handitu egin zuen: afal ostean pote batzuk hartzera joan ziren, eta neskari telefono zenbakia eskatzea ausartu zen. Ongi zekien horrelakorik ezin zuela egin. Buruz ikasi zenbakia eta paretxoa autsi zuen. Taldearekiko traizio handia zen. Arau zorrotz pean egin zen talde kide, eta sartzea erraza bazen, ez hala ateratzea, eta hori arras ongi zekien Josetxok.

Biluzik ohatzean sartu eta argia itzali zuen. Loak hartu ezinik, neskaren iduriak jarraitzen zion. Estreinako aldiz zeraman bizimodua zalantzan jartzen hasi zen. Militantziaren bakardadea, militantziaren bide ilun eta estuak argi ikusten hasi zen. Eta, aspaldian ez bezala fantasiari eman zion aukera; neskaren ezpainak musuka erdi lo gelditu zen.

Tailer batean lana lortu zuen Josetxok. Automobilak konpontzen gustura aritzen zen, eta bere burua ornitzeko haina irabazten zuen. Maiz hartzen zuen autobusa ilunabarrean, eta Donostiako alde zaharrera hurbiltzen zen Neska ikusteko irrikan. Batzuetan ikusten zuen lagunekin irrika, txantxetan; durduzaz eta dardaraz, zirrara osoan hurbiltzen zitzaion neskari. Neskak irribarretsu hartzen zuen, limur zoragarri hark, olgetan, ziri sartzen, mutila txoratzen zuelarik. Josetxo zalantzak jana zegoen. Bere buruarekiko konfiantza galtzen ari zen. Ahul eta sentibera: nire gaitik dago? gustuko nau? Maialen! Maialen! Maialen! mailu bat zen neskaren izena bere buruan. Estugarri, itolarrian negarra zeriola biltzen zen ohatzera. Bizia bikoiztu balitzaio sentitzen hasi zen. Bere lehen ekintza prest zegoen, lehergailua egina, objektiboa zehaztua, eguna eta ordua adostea gelditzen zen. Aukera izanen balu ez zukeen eginen. Baina, bazekien ezin zuela gibelat egin. Azken ekintza izanen zela erabaki zuen. Erabakiak ustu zuen. Indargabetu ahuldu; leize sakon baten barruan ikusten zuen bere bizia, eta leize haren hondarrean, beltza, dena beltza...

Lagun baten aitaren xaian prestatu zuen lehergailua. Etzekien nor zen biktima, ez zen bere ardura. Talde kide biek objektiboa artatua zuten; gauero zelatari motoan joaten baitziren. Eguna eta ordua adostuta, Josetxok lehergailua motxilan sartu zuen, eta garajean konpontzen ari zen bezero baten kotxean sartu. Arratsaldeko zortziak ziren. Goizeko ordu bitan gelditua zen Easo aparkaleku parean. Kideak zain egonen ziren eta elkarrekin joanen ziren ekintza burutzera.

Sei ordu, sei ordu luzeak, sei ordu kiratsak gelditzen zitzaizkion. Eta Maialeni deitu zion. Ez zekien nondik atera zuen adore, baina deitu zion, eta neska etxean zegoen gainera. Ez zen erraza izan hura konbentzitzea, azkenik, garagardo bat hartzeko haineko tartea hartuko zuela erran zion, eta ordu erdi batean kai parean ostatu baten terrazan gelditu ziren. Josetxok automobila hartu eta zuzenean aparkalekuan utzi zuen, etxetik hogei kilometrora. Arin abiatu zen, lastaren gabe, loturaren barik, maitasunaren bila. Zertaz mintzatu ziren? Ezerez, eta denez, sedukzio joko leun eta zalantzati hartan. Premia sartu zitzaion Maialeni, berandu ari zitzaiola egiten erran zion, biharamun goizean azterketa bat zeukan, eta etxean errietan eginen ziotelako. Zihoazen gazteak Kontxako hondartzatik Ondarreta aldera, itsas behera, arras behera egun hartan, non oinez joan baitzitekeen Haizeen Orraziraino. Alderdi Eder parean eskutik helduak elkar beha gelditu ziren gazteak. Besarka gozo batean bildu ziren eta batean, neska laxatu eta lasterka eskuarekin aio eginez galdu zuen hegian. Zein iheslari, gibelat beha gelditu zen Josetxo, zeru mugarantz.

Lau ordu, lau ordu gelditzen zitzaizkion. Lau ordu luze eta kiratsak; taberna bitan egon zen denbora galtzen, denbora egiten. Kaleak ustu ziren, leihoak ilundu ziren eta kotxeak gelditu. Bakar bakarrik aparkalekura hurbildu eta kotxean sartu zen. Ordu bitan atera zen eta kideak moto batean zain zeuzkan, solasik egin gabe jarraitu zien, eta zuzenean Ondarretako Mikelete kalera heldu ziren. Audi bati azpiko aldean lehergailu lapa bat atxiki zion Josetxok.

Nekatua, arras nekatua, bere burukiko gorroto ohatzean sartu zen, irratia biztu zuen, bazekien ez zuela lorik eginen, itzuli eta itzuli mandiria lepoan korapilaturik, lomoker eta izerditan, goizeko zortzietan aditu zuen albistea

Ondarretako Mikelete etorbidean duela hamar minutu lehergailu batek eztanda egin eta A.B. Kazetaria eta bere alaba M.B hilik suertatu dira. Dirudienez, lehergailuak kotxeari atxikia, motorra martxan jartzean eztanda egin du...