TTALLA NINTZEN...

Pello Salabururen “ERRATEKO NITUENAK” leitzen ari naiz, arras gustura, ama hizkuntzan ari naiz; hain egiten zait hurbila! Ni ere etxeek zenbakia beharrean izena zuten tokian sortua naiz. Nire etxeari Azkurreta erraten zioten, eta aitari axkurreta, hortaz ni axkurretaren alaba naiz. Ni bera bezala artzaina izana, bokazioz artzaina, ttalla nintzen, arras ttalla ohatzetik jaiki eta lasterka joaten nintzenean arditegira ia gabez bildotsik sortu zen; gero eskolan lagunei gaztigua egiten nien, bart bortz bildots sortu dira, eta... Gaiztakeria itzalak egiten genituen, ginen basak, arras basak, oroitzen dut egun batean ondoko baserritar bati, behiak edanaztera gaten zituen aska hustu egin geniola. Aska bide bazterrean zegoen eta kortxo moduko batekin zuloa etsia ura bitzeko, ba ikusi genuen gizona behiekin heldu zela eta buxoia kendu egin genion. Hantxe egon izan behar zuen gizajoa, denbora, berriz aska bete arte.

Gaueko lana, baztandarron lan berezia, ez dakit bertze tokietan nola aritzen ziren, gurean lan baina gehiago sport bat zela erranen nuke, jakina dirua irabazten zen, eta bazituen bere arriskuak, lehian indarrak neurtzeak ere bazuen berea. Hamasei urterekin zuen hartu guardia zibilak (edo eltzetzuak deitzen zioten bezala) nire anaia portuges bat pasatzen; mugan izan zen eta anaiaren atorrarekin gelditu zen eltzetzua. Ipar aldera egin zuen ihes anaiak, baina, zer egin ez zekiela itzuli zen, hartu zuten eta Iruneko espetxera eraman. “Vagos y maleantes” zeritzana leporatu zioten. Ama, larriturik joan zen Jacinto Argaya Gotzainaren arrebarengan laguntza eske, honek okindegi bat zeukan, eta horrela erran zion nire amari; “mintzatuko naiz Gotzain Jaunarekin eta ahal duena eginen du, baina, bihartik gurean erosten baduzu ogia obe.” Sei hilabete egi zituen anaiak espetxean, baina gaueko lana ez zuen aise utzi. Badira bortz urte joan zaigula.

Salaburu jaunak Errazuriz Buenos Airesko jauregiaren historia azaltzen du, egun, Arte Apaingarrien Museoa; pare bat urte izanen dira egon nintzela, eta bai hantxe ikusi nuen Baztango armarria museoaren sarreran, gidariak hamar bat minutu eskaintzen dizkio armarriaren, eta Errazuriz familiaren historiari.

Etxeak izena ari dira galtzen. Nire etxeak Kanakonea du izena, lehengoan internetez eskatu izan behar nuen Osasun Bidean txartela berritzea; helbide gaizki zegoela idatzi zidaten, etxearen zenbakia ez nuelako paratu, Udalara deitu izan behar nuen zenbakia eskatzeko.