PRIMABERAKO LILIAK

PRIMABERAKO LILIAK

Belate mendateko magalean, noizbait, aspaldi zaharrean oihanari parajea ebatsi eta burdinola bat eraiki zuen norbaitek. Ola langileek inguruan egokituz joan ziren, larreak garbitu zituzten, behiak, ardiak eta ahuntzak bazkatzeko, eta artottikia, banabarrak eta barazkiak ereiteko lurra goldatu. Sagarrondo, intxaurrondo, gaztainondo basak txertatu zituzten, eta gero harriz goratutako baserrien inguruan landatu. Arri-burdin mendixka inguruan bazkatzen ziren gure ardiak. Harat joaten nintzen nire aitarekin gasna egiteko jetzi behar ziren ardiak bila. Gogotik ibiltzen nintzen aitarekin, landare izenak ikasten, txorien kantak bereizten, haizearen norabidea eta zeruaren itxura behatzen. Bortz urterekin ezagutzen nituen etxeko ardiak artzainen modura, goizero ohatzetik jaitsi eta zuzenean ukuilura joaten nintzen gabez sortutako bildotsak ikustera. Amari ez zitzaion deus gustatzen nire zaletasun hori, ez zituen alabak nekazari nahi. Nolanahi ere bizimodu basa hartan hamabi urte egin nituen, eta nire urterik zoriontsuenak doike.

Udaberri hezean egunak luze, zuhaitzak hosto berritan,

elorria eta intsusa loretan.

Belai eta baratz bazterrak liliz beteak.

Bazkotan soineko berria estreinatu,

anai ttikia sortu,

Sanjoanetan sagar gorriak jan.

Uztailean uzta;

belar idorra metatu,

arto galdurrua bildu, lizarrak kimatu...

Gaztaina bildu urrian, helduek morkotsa, haurrak minauria.

Urra, intxaurra eta eztia.

Beterraba eta arbia...

Argi-astean zerria kurrinka,

goizean, auzoko gizonak sukaldean gosaltzen.

Emakumeak mondongoan, haurrak etxez-etxe txerri-puskak ematen.

Aste beteko besta etxean.

Eguberritan elurra, sukaldean beti sua, ukuiluan aziendak, arditegian ardiak, oilategian oiloak, zerritegian zerrikumeak eta bargoak.

Behorrak larraineko aterpean...

Txantxangorria atarian ogi apurrak mokoka.

Anai ttikia lau hanketan.

Urteberritan “Urte berri, berri” etxez-etxe urtetxa eskean.

Inauteritan mozorro,

garizuman bijilia, bakailao eta sardina.