MOJA ETA APEZPIKOA

Ni, moja nahi dut izan. Hori zuen gogoko eta beti gogoan. Gurutxe, erraten genion, gure amatxi haren etxean bizi zen, anitzetan joaten ginen, Pantxo, Bixente eta ni ezti eltzetxo batekin,amatxi ikusi, eta bide batez lehengusuekin jostetan aritzera. Anitz maite genuen ganbara, han izaten baitziren gauza harrigarriak; armiarma eta hautsez beteak, baina erakargarriak, batez ere trapuak eta soineko zaharkituak. Mozorrotzen ginen, bakoitzak eure nortasunaren bila. Gure Gurutxe beti mojaz, haren ahizpa eta ni sorginez, mutikoak basajaunez... Hantxe ibiltzen ginen belar idor gainean iraulka; altxapeka, atxenka. A! Ze akelarreak, egiten genituenak. Bazegoen kutxa handi bat, zerraila erdoildua zeukana, baina hala edo nola ireki genuen. Paper pilo bat zegoen han. Horituak eta ertzak sitsak janak. Ez genekien ze paper ziren, ez genuen gaitasunik jakiteko. Liburu zahar bati begira gelditu ginen. Liburua uherra eta hondatuxe zen. Zazpi ginen haurrak, eta ttikienak beti gibeletik gaiztakerietan genituela ibiltzen ginen. Zarrenek bagenekien leitzen. Hortaz, iskin batean aldendu eta hasi ginen liburua behatzen. Gure etxeetan ez zen libururik, ez bazen mezara eramatekoa, beraz aspergarria. Era bat bertzelakoa iduritu zitzaigun liburua. Izen burua bera polita zen.” Don Quijote de la Mancha” non ote La Mantxa delakoa? Nork daki. Axolarik ez. Lurralde zoragarria nola nahi ere, non erraldoiak bizi ziren. Ez genuen erraldoirik inoiz ikusi. Ez genekien zein handiak izan zitezkeen ere. Baina, gure baitan irudikatzen genituen. Ezagutzen genuen gizonik handiena Frantshandi zen. Tratantea zen eta baserriz baserri azienda erosten ibiltzen zena. Zaldi beltz beten gainean bera ere beltzez jantzia, zaldi eta zaldun bat egiten zutelarik. Potreta ederra gizonarena. Urrunetik bazetorrela ikusten genuen. Aitarengana joaten ginen oihuka; aita! Aita! Franshandi heldu da. Bitez isil! Ergel horiek! Erritan ematen zigun aitak. Franshandi izen goitia zen. Frantsesa eta handia zelako, nonbait. Amak, sukalde txukundu eta gasna eta ardoa ateratzen zuen, tratua egin baino lehen pixka bat solasteko. Gero beti zegoen negozioa, eta hura ona zen doike. Haurrak mahai inguruan ibiltzen ginen, haien erausia ulertu nahian. Berriketak ekartzen zituen tratanteak, batzuetan “zera”erabiltzen zuten izenorde. Zera dela zera egin duena, edo, zerak erran zuen... Zertaz ari ziren ezin jakin gu. Frantshandik “First Dates”delakoak ere prestatzen zituela jakin nuen handitu nintzenean. Gizon bat alargun gelditzen zenean, familia aitzina ateratzeren, emakume bat bila zekion, eskatzen zion tratanteari. “Mando tratua” erraten zioten.

Hamalau urterekin joan zen Gurutxe nobiziagora. Hemezortzitan hartu zituen abituak. Berrogei urterekin abituak kendu, bakeroak eta elastikoa jarri, eta misilari joan zen Hego Ameriketako Guarani miserableak laguntzeren. Hamar urtetan dozena bat komentu zituen zuzentzen. Joan nintzaion bisitan. Erlijioa alde batera utzi, eta giza eskubideak lantzen; emakumeen egoera hobetzen; haurdunaldiak mugatzeren, antisorgailuak eta preserbatiboak banatzen... buru belarri sartu zen Gurutxe. Misiolari multzo batek Romako aginduei aurre egin eta lurraldeko pobreekin bizi ziren; haien egunerokoa hurbiletik bizi ahal izateko.

Egun batean joan ginen Gurutxen ardurapean ziren komentuak bisitatzera. Horietako batean, afari-merienda egiten ari ginen, eta telefono dei bat gaztigatu zion hango moja batek. Gurutxe pozik eta irrika itzuli zen; ez duzue sinetsiko nork deitu didan! Koncepciongo apezpikua zen. Asunciongo bidean nire komentuan gaua pasatzeko asmoarekin etorri, eta ni ez nagoenez, nire ohatzean eginen duela lo, eta bere usaina utziko didala. Alai baino alaiago erran zigun Gurutxek.

Biba zu! Ez duzu bizia alferrik galdu. Nion nirekiko.